Ớt xiêm rừng của người đồng bào dân tộc thiểu số ở các huyện Tây Trà, Sơn Tây, Trà Bồng (tỉnh Quảng Ngãi). Đây là loại ớt được người dân nhân giống từ hạt cây "ớt bay".
Sau khi ăn những trái ớt xiêm chín mọng được trồng ở khu dân cư, chim sẽ bay lên núi và thải phân. Hạt ớt trong phân chim sẽ nảy mầm, phát triển tự nhiên trên đồi núi tạo nên loại ớt có hương vị đặc biệt. Người dân gọi loại ớt này là "ớt bay".
Vài năm trở lại đây, người dân đã bắt đầu gieo trồng giống "ớt bay" để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nói là gieo trồng nhưng người dân chỉ gieo hạt ớt trên rẫy rồi để cây ớt phát triển tự nhiên. Cây ớt hoàn toàn không được bón phân, phun thuốc nên giữ được hương vị đặc trưng.
Mỗi tuần chị Hồ Thị Lan thu hoạch ớt xiêm rừng từ 1 - 2 lần thu về khoảng 600 ngàn đồng.
Mùa vụ này, chị Hồ Thị Lan (xã Trà Nham, huyện Tây Trà) có rẫy ớt khoảng 800 cây. Hiện rẫy ớt đang cho thu hoạch với năng suất khoảng 10 kg mỗi tuần.
Bắt đầu từ tháng 3, chị Lan mang hạt ớt gieo xen với rẫy lúa, chuối. Cây ớt sẽ phát triển trong khoảng thời gian 3 tháng thì cho trái. Trung bình chị Lan thu hoạch từ 1 - 2 lần mỗi tuần để bán cho thương lái mang về xuôi.
"Mỗi tuần hái một lần bán được 600 ngàn đồng nên cũng đủ lo cho mấy đứa nhỏ đi học. Thời gian thu hoạch kéo dài khoảng 6 tháng. Gieo hạt rồi bỏ đó chứ không tốn chi phí gì thêm. Nếu giá ớt cao thì mỗi vụ cũng kiếm được tầm 15 triệu đồng", chị Lan chia sẻ.
Ớt xiêm rừng mọc tự nhiên, trái ớt nhỏ và có vị cay nồng, thơm ngon đặc trưng.
Chị Trần Thị Nhị - một tiểu thương, cho biết: hiện cây ớt xiêm đang cho thu hoạch rộ nên giá ớt giảm. Hiện giá thu mua tại rẫy là 50 ngàn đồng mỗi kg. Mỗi ngày có thể mua được từ 30 - 50 kg ớt.
"Giá ớt xiêm rừng vào thời điểm đầu hoặc cuối vụ có thể trên 25 ngàn đồng một lon, tính ra khoảng 150 ngàn đồng mỗi kg. Ở đây người dân trồng rất nhiều nhưng có bao nhiêu tôi cũng thu mua hết vì nhu cầu của người dân ở miền xuôi rất cao", chị Nhị cho biết.
Cây ớt xiêm không được bón phân, phun thuốc nên được xem là loại gia vị sạch.
Giá ớt xiêm rừng thấp nhất là 50 ngàn đồng, cao nhất là 150 ngàn đồng mỗi kg.
Ớt xiêm rừng đang là đặc sản của người miền xuôi nên có bao nhiêu cũng được thương lái thu mua hết.
Theo chị Nhị, tuy được trồng nhưng thật ra cây ớt phát triển tự nhiên nên chất lượng vẫn thơm ngon. Vì vậy, người dân miền xuôi rất ưa thích sử dụng loại ớt này. Ngoài việc ăn trái tươi, ớt xiêm rừng còn được muối với nước muối hoặc giấm, loại ớt muối có thể để suốt cả năm vẫn thơm ngon.
"Ớt muối thường được dùng làm quà biếu. Khi hết mùa thì giá ớt muối tăng chóng mặt, một chai ớt muối 500 ml có thể được bán với giá 100 ngàn đồng. Tuy giá cao nhưng vẫn không đủ bán", chị Nhị nói |