Xã Mỹ Thọ (Phú Mỹ, Bình Định) được xem là nơi duy nhất trồng được loại nông sản đặc hữu, sản vật độc nhất vô nhị là bí đao “khổng lồ”. Đây là giống bí đã có từ lâu đời, trọng lượng trung bình mỗi trái bí nặng khoảng 50kg, có khi lên đến 70kg và cao 60 – 90cm.. Cứ đến mùa thu hoạch xuất hiện khiến nhiều thương lái từ khắp nơi đổ về “lùng” mua hàng chục tấn.
Đặt chân tới làng Chánh Trạch, Mỹ Thọ bạn sẽ lạ mắt khi nhìn thấy những giàn lủng lẳng những trái bí khổng lồ to hơn người.
Bí đao được trồng từ tháng 11, đến tháng 4 âm lịch là cho thu hoạch. Kỹ thuật trồng bí đao khổng lồ rất công phu từ khâu làm đất, gieo trồng, bón phân, tưới nước, nhất là làm giàn phức tạp và tốn khá nhiều thời gian chăm sóc. Vì đây là loại bí có trọng lượng nặng kích thước to, mỗi giàn thường có 50 – 80 trái bí nên cần chắc chắn để có thể nâng đỡ trái bí.
Ông Tám Giáo là một trong số ít người chuyên trồng bí đao “khổng lồ” cho biết: Trên giàn bí khoảng 300 m2 của ông có hơn 50 quả bí khổng lồ. Trung bình mỗi năm vườn bí của ông cho thu hoạch trên 1,5 tấn bí. Nhờ càng ngày càng có nhiều người biết đến lọai bí này nên giá bán bí khổng lồ có tăng lên, năm trước giá bán 4.000đồng/kg, hiện nay là 5.000 đồng/kg. Số bí trên giàn chỉ giữ lại số ít cho phát triển to lớn, phần nhiều khi bí ra quả non thì đem cắt bán dùng làm thực phẩm xanh với giá bí non dao động khoảng 8.000 đồng/kg"
"Giá bán loại bí khổng lồ này thì được chăng hay chớ, cái chính là mình trồng loại cây truyền thống của ông bà mình để lại mà không ở đâu có được, duy trì được nghề truyền thống của địa phương". Ông vui vẻ nói
 |
| Bí nặng hơn nửa tạ phải 3-4 người khiêng |
Không ai còn nhớ giống bí đao vỏ xanh “khổng lồ” ở Chánh Trạch này có nguồn gốc ở đâu và được trồng từ khi nào. Theo ông Tám Giáo cho biết thì: giống bí khổng lồ này có ít nhất là 4 đời người rồi nên mọi người gọ là bí truyền thống, nghề này trở thành nghề truyền thống của người dân. Trước đây, ông bà mình trồng những quả bí to đến 70 - 80 kg nhưng giờ thì chỉ khoảng trên dưới 50 kg và rất ít quả nặng được như xưa”.
Đây là loại nông sản đặc hữu của vùng đất Chánh Trạch nhờ có thổ nhưỡng kỳ lạ mà có thể trồng được loại bí khổng lồ này. Ở vùng đất này, nhiều loại nông sản khác như gạo nếp, gạo tẻ, một số rau củ quả khác đều đặc biệt ngon hơn ở các vùng khác.
Ông Nguyễn Kim Trắc, Phó chủ tịch UBND xã Mỹ Thọ cho biết: Người dân Chánh Trạch nhà nào cũng có giống bí khổng lồ này. Có những năm hàng trăm hộ dân cùng trồng loại bí này, diện tích trồng bí đao vỏ xanh “khổng lồ” lên tới 20 ha, sản lượng thì lên tới hàng trăm tấn. Vào mùa thu hoạch ai đến thăm cũng phải choáng ngợp.
“ Năm nay, diện tích bí đao “khổng lồ” chỉ đạt khoảng 0,5 ha do giá bán loại bí này ở các năm trước quá thấp, có khi 2.000 - 3.000 đồng/kg thương lái, doanh nghiệp thu mua thất thường".
Ông Nguyễn Kim Trắc chia sẻ thêm: "Tuy đây là loại đặc sản có một không hai nhưng chưa có tổ chức hay doanh nghiệp lớn nào đứng ra liên kết mua bán với nông dân; cũng chưa có đơn vị nào nghiên cứu để lưu giữ nguồn gen. Người dân nơi đây tự trồng, tự bán".
Tuy nhiên, một năm trở lại đây người trồng bí “khổng lồ” ở Chánh Trạch đang có chút phấn khởi khi sản phẩm được bieét đến nhiều hơn nên đã có thương lái từ Phú Yên, Bình Dương, Tp. Hồ Chí Minh, Long An... đã thu mua bí đao với giá cao hơn.
Đặc biệt bí đao “khổng lồ” sau khi thu hoạch có thể giữ được cả năm không hư hỏng. Nước lấy từ cây bí sau khi thu hoạch, có cây thu được khoảng một lít nước. Nước bí có tác dụng rất tốt cho cơ thể, dùng để thanh nhiệt, giải độc; trị các loại bệnh thông thường như lang ben, hắc lào..
.6em;">Tổng hợp: Duyên Hoàng
