|
Cây ngô đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện cuộc sống của người nông dân, đặc biệt các tỉnh như Sơn La, Đồng Nai, Đăk Lăk…là các địa phương có diện tích ngô lớn hàng đầu.
Nguyên nhân trồng ngô...mà không hạt
Tuy vậy, gần đây trong quá trình canh tác ngô, nông dân đã gặp phải một số khó khăn, đặc biệt tại nhiều địa phương trên phạm vi cả nước xảy ra hiện tượng ngô không hạt. Ngày càng gặp nhiều khó khăn trong canh tác nông nghiệp, mà thời tiết và khí hậu ngày một diễn ra phức tạp. Bà con nông dân cả nước khi bước vào một vụ trồng ngô mới muốn tránh được tình trạng rủi ro trên ngô, bà con cần nắm được những nguyên nhân tại sao ngô lại không có hạt, và để khắc phục những rủi ro này thì nông dân cần áp dụng các biện pháp canh tác cơ bản nhất.
Lâu nay, bà con nông dân khi gặp sự cố ngô không hạt thường đổ lỗi cho hạt giống bị kém chất lượng. Nhưng trên thực tế không phải như vậy. Chứng minh về nguyên nhân gây ra ngô không hạt, một số nhà khoa học đã khẳng định: Không phải do chất lượng hạt giống kém, mà hoàn toàn là do yếu tố thời tiết và kỹ thuật canh tác, cụ thể:
- Một trong những yếu tố rất quan trọng gây nên hiện tượng ngô không hạt là điều kiện đất đai: Đất quá chua, quá phèn hoặc mặn cộng với chế độ bón phân không hợp lý, như thế sẽ dẫn đến hiện tượng ngô không có hạt. Bà con cần nhớ yếu tố giữ vai trò chủ lực trong sự thụ phấn, kết hạt đó chính là dinh dưỡng, trong đó phân lân giữ vai trò quan trọng. Đất chua phèn, xám bạc màu, đất triền dốc... đều thiếu lân trầm trọng.
- Nếu ngô gặp phải nhiệt độ không khí trên 35oC, hoặc ẩm độ không khí dưới 50% hoặc kết hợp cả hai yếu tố này trước khi ngô trổ cờ phun râu 2 tuần và trong suốt thời gian trổ cờ thì sẽ gây ra hiện tượng ngô không tung phấn, không xảy ra quá trình thụ tinh, hạt phấn bị chết.
- Ở thời kỳ trổ cờ và hình thành bắp gặp rét đậm (dưới 15oC).
- Vào thời kỳ tung phấn mưa rất nhiều, khiến cho phấn không tung được. Song song với đó, ở phần râu ngô chất nhựa cũng bị trôi đi nên kết hạt kém.
Do vì thiếu lân, hoặc bà con liên tục nhiều năm trồng độc canh ngô nên đất trồng sẽ bị giảm độ phì rất đáng kể (độ pH đất giảm, nghèo mùn và mất cân bằng dinh dưỡng), lâu ngày không bón phân hữu cơ hoặc bà con lấy đất lấy từ đào ao nuôi cá (rất nghèo dinh dưỡng), khi đó xuất hiện sọc tím ở lá bắp, phần thân lá chuyển sang đỏ, cây nhỏ, rễ phát triển kém, dẫn đến năng suất bắp bị giảm sút, bắp nhỏ, dầu bắp không hạt, hạt nhỏ, cây bắp phát triển yếu kém, còi cọc.
-Trong giai đoạn trỗ cờ phun râu xảy ra tình trạng ngập nước làm sự mất cân bằng giữa phun râu và tung phấn.
- Do sâu bệnh gây hại, trong đó đối tượng chủ yếu làm cho phấn không tung được và ngô kết hạt kém là rệp cờ.
Những nguyên nhân trên đã dẫn đến ngô kết hạt kém, trong đó đầu tiên là nguyên nhân thời tiết chiếm 90% các trường hợp gây ra ngô không hạt. Mặc dù vây, tùy theo các giống khác nhau mà phản ứng khác nhau với môi trường. Thời kỳ cây ngô tung phấn phun râu là thời kỳ mẫn cảm nhất với ngoại cảnh. Các giống khác nhau có giai đoạn mẫn cảm với môi trường cũng khác nhau nên khi thể hiện ra triệu chứng cũng khác nhau. Không ai nói được rằng 1 giống nào đó sẽ không bị hiện tượng kết hạt kém và không có giống ngô nào được cho là không có hạt.
Cách khắc phục hiện tượng ngô không hạt:
Kỹ thuật trồng: Muốn cho bắp phát triển mạnh, năng suất đạt hiệu quả cao, bà con cần sử dụng phân bón an toàn và hợp lý, bón phân hữu cơ, bón lót phân lân, bón đầy đủ, cân đối phân N-P-K. Hiện nay, trên thị trường có bộ sản phẩm dinh dưỡng Tiến Nông chuyên dùng cho cây ngô (Chuyên lót - Chuyên thúc), bà con có thể sử dụng bộ sản phẩm tiện dụng này cho cây trồng của mình để tăng năng suất cây ngô cao hơn.
Thời tiết: Bà con nông dân nên tránh ngô trổ cờ phun râu rơi vào thời điểm nắng nóng, hãy lựa chọn thời điểm xuống giống thích hợp nhất. Đặc biệt, ở khu vực phía Nam tại các địa phương Đồng Nai, Bà Rịa, Bình Phước thuộc miền Đông Nam bộ nhiệt độ lên rất cao trong vụ ĐX, trung tuần từ tháng 2 - 3 dương lịch. Bà con muốn tránh nắng nóng trong giai đoạn trổ, thì khoảng trước 25/12 dương lịch bà con xuống giống. Ở miền Bắc, vào khoảng tháng 6 - 7 thời tiết nắng nóng xảy ra, vì vậy vào khoảng tháng 4 - 5 khi ngô xuống giống rất dễ xảy ra ngô không hạt.
Sâu bệnh: Sâu bệnh không thể tránh khỏi trong thời kì ngô phát triển, đặc biệt là sâu đục thân, trước khi bắp thụ phấn bà còn cần phòng tránh để sâu không ăn phá râu bắp, bắp sẽ ít hạt khi khó xảy ra sự thụ phấn. Phòng trừ rầy mềm (rầy nhớt, rệp cờ) chích hút nhựa nuôi cờ, cờ thiếu dinh dưỡng, khó tung phấn, hạt rất thưa thớt. Nông dân nên rải thuốc Virtako vào loa kèn giai đoạn cây 7-8 lá và trước trổ cờ để ngừa các loại sâu rầy.
Nước tưới: Trong giai đoạn trổ cờ nông dân phải đảm bảo tưới nước cho ngô đầy đủ nhất, đặc biệt là ở Đông Nam bộ (vụ đông xuân).
Tiêu nước: Nếu gặp mưa lớn hoặc ngập trong giai đoạn 1-2 tuần trước trổ cờ cần đảm bảo ruộng ngô được thoát nước nhanh và tốt.
Theo Nhất Thủy/Nguồn: Nongnhiep.vn
|
