Trong những năm gần đây, tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, nhiều bà con nông dân đã mạnh dạn chuyển sang trồng tiêu và nói không với thuốc BVTV. Và nhằm hạn chế tình trạng cỏ dại phát triển làm ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của hồ tiêu, bà con nơi đây đã trồng thêm hoa mười giờ, hoa cánh bướm, đậu phộng dại dưới gốc cây hồ tiêu, qua đó giúp tăng độ ẩm cho đất và cải thiện chất lượng hạt tiêu hơn. Hiện nay, mỗi năm nông dân Vũng Tàu đã thu lãi hàng trăm triệu đồng/ha từ mô hình trồng tiêu sinh thái, và cuộc sống bà con ngày càng được nâng cao.
Phát triển tiêu theo hướng VietGAP
Những vườn tiêu xanh tốt được bà con đầu tư canh tác với quy mô bài bản, giờ đây bà con đang chuẩn bị bước vào mùa thu hoạch. Nông dân trồng xen hoa và cây đậu phộng dại trong vườn tiêu.
Tham gia trồng tiêu theo mô hình VietGAP đã giúp nhiều hộ dân tham gia thay đổi được tập quán trồng tiêu truyền thống. Điều đáng nói ở đây là các hộ dân trồng tiêu đã sử dụng phân hữu cơ (phân bò tự ủ, tro củi) làm phân bón kết hợp với việc trồng đậu phộng dại trong vườn để làm giảm thiểu quá trình bốc hơi nước, giữ độ ẩm và ngăn chặn sự trỗi dậy của cỏ dại. Chính vì bà con chỉ sử dụng các sản phẩm hữu cơ tự nhiên nên vườn tiêu đã sinh trưởng và phát triển rất tốt, ít sâu bệnh hại, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng cây tiêu, tính trung bình mỗi vụ thu khoảng 2,5 - 3 tấn/ha.
Nhiều hộ dân cho biết, từ ngày tham gia trồng tiêu theo mô hình VietGAP và chỉ sử dụng phân bón hữu cơ, bà con cũng đã tiết kiệm được chi phí chăm sóc từ 50 - 60 ngàn đồng/vụ, trong khi trrước đây cứ mỗi gốc tiêu bà con mất khoảng 100 ngàn đồng/vụ tiền chăm sóc. Năng suất tăng lên 2 tấn/ha, giúp tiết kiệm được khoảng 5 triệu đồng/ha tiền thuốc BVTV. Thế nên, nỗi lo chi phí sản xuất cũng được giảm thiểu đáng kể, bà con yên tâm sản xuất và thu lợi nhuận cao.
Trang trại trồng tiêu được trồng phủ kín hoa mười giờ, hoa cánh bướm đủ màu sắc.
Không phải bỗng nhiên mà bà con mạnh dạn chuyển sang trồng tiêu, cũng nhờ từ việc ứng dụng trồng hoa trên bờ ruộng lúa, hoa màu mà lãnh đạo nơi đây đã nảy ra ý tưởng trồng hoa trong vườn tiêu. Việc trồng hoa trong vườn tiêu sẽ giúp thu phục được các loại côn trùng và trực tiếp tạo ra các sản phẩm hữu cơ bón cho cây tiêu, đồng thời giảm thiểu được việc sử dụng thuốc BVTV.
Cây tiêu trồng theo mô hình sinh thái, không thuốc BVTV cho nhiều quả, chất lượng tốt.
Có vẻ như loại hoa mà bà con lựa chọn cũng sẽ quyết định phần nào đó đến năng suất cây tiêu. Một hộ dân khác cho biết: "Từ lúc trồng cây đậu phộng dại mà năng suất tiêu mỗi năm đã đạt lên gần 2,5 tấn/ha. Chi phí sử dụng phân bón hóa học cũng tiết kiệm được gần 15 triệu đồng/năm. Sau một năm trồng, bà con có thể thu cắt đậu phộng để làm phân bón hữu cơ ủ gốc tiêu. Ưu điểm khi trồng đậu phộng dại này sẽ giúp giữ độ ẩm cho đất và nhàn hơn trong việc tưới tiêu.
Đạt hiệu quả, mở rộng mô hình
Theo Trung tâm Khuyến Nông cho biết: cách làm truyền thống, bà con đã lạm dụng thuốc BVTV quá nhiều khiến cho tiêu bị nhiễm kim loại nặng từ thuốc BVTV. Thế nên, tiêu trồng ra không cho năng suất và chất lượng cao. Nếu bà con phát triển tiêu theo hướng VietGAP sẽ giúp nông dân giảm chi phí và thu lại sản phẩm tiêu sạch, chất lượng cao.
Trong mấy năm qua, số hộ và diện tích trồng tiêu theo tiêu chuẩn VietGAP đã tăng nhanh lên khoảng gần 100ha, mỗi năm cho thu lời hàng trăm triệu đồng/ha. Đặc biệt, các hộ nông dân còn xuất khẩu khoảng 100 tấn sang các thị trường khó tính như châu Âu, Nhật Bản với giá cao hơn từ 20 - 30% giá thị trường, sản phẩm tiêu đỏ có giá 500 ngàn đồng/kg”.
Ngoài trồng xen hoa, đậu phộng dại, nông dân HTX Bầu Mây còn sử dụng loại phân vi sinh được làm từ vỏ cua và phôi trứng gia cầm để chăm bón vườn tiêu. Loại phân này chi phí thấp, chỉ khoảng 55 ngàn đồng/lít nhưng đem lại hiệu quả.
Tổng hợp