Sinh ra trong gia đình nông dân nghèo ở làng chài ven biển, lại mồ côi từ nhỏ, người phụ nữ ấy hoàn toàn không biết gì về công nghệ sinh học (CNSH) nhưng lại thành công với chế phẩm đặc biệt từ… rác thải. Bà là Trịnh Thị Hồng, Giám đốc Công ty TNHH MTV CNSH Minh Hồng (Đà Nẵng).
Gan lì và kiên trì học hỏi
Khi được hỏi bí quyết thành công, người phụ nữ ấy chỉ cười và tự nhận do bản tính gan lì hiếm có của mình. Nhưng thực tế, bên cạnh việc gan lì, bà còn rất ham học. Học từ internet cho đến sách báo, tin tức nông nghiệp Việt Nam... thậm chí cả các em sinh viên của trường ĐH Đà Nẵng.
Bà Hồng với chế phẩm nước rửa bát, nước lau nhà chiết xuất từ rác thải hữu cơ.
Không biết gì về CNSH nhưng bà “dám” theo đuổi một lĩnh vực vô cùng mạo hiểm, đó là chuyển đổi rác thải hữu cơ thành nước rửa chén, nước lau sàn… thân thiện với môi trường.
Ý tưởng liều lĩnh biến rác thành tiền xuất hiện năm 2011 khi xe chở rác khu phố của bà bị trục trặc, 4 ngày rác không được dọn, bốc mùi khủng khiếp.
Đã liều nghĩ, bà lại liều làm, nào tự tìm đọc tài liệu, mang rác về thử đủ cách hết xay rồi phơi, ép... nhưng không xong. Cười hồn hậu, bà kể: “Đến chồng tôi còn bảo đó là ý tưởng điên rồ, còn con trai thì rằng mẹ thật hão huyền, viển vông”. Người ngoài thì khỏi nói, không ai tin một nông dân lại nghiên cứu được sản phẩm tốt, rẻ từ rác như các giáo sư, tiến sỹ.
Cơ duyên đến với bà năm 2012, khi bà may mắn được nghe thuyết trình của đại diện Thái Lan về công nghệ lên men sinh học tạo chế phẩm từ rác thải hữu cơ tại chương trình tập huấn Phát triển công đồng nghèo châu Á. Tâm đắc với mô hình này, bà quyết tâm mang công nghệ này về nước, bắt tay nghiên để tạo ra sản phẩm tẩy rửa hữu ích, thân thiện với môi trường với giá thành rẻ hơn thị trường rất nhiều.
Người phụ nữ xuất thân từ nông dân nhưng không làm giàu từ nhà nông mà lại thành công trong lĩnh vực công nghệ sinh học - vốn đòi hỏi sự hiểu biết và nghiên cứu, học hành bài bản.
Công thức cơ bản là 3kg rác thải thực vật kết hợp với 10 lít nước sạch và 300g đường ủ trong thùng nhựa đậy kín. Nguyên liệu đầu vào đơn giản là các loại rau củ quả, lá cây, hoa bỏ đi hay các loại rác thải thực vật khác được rửa sạch, cắt nhỏ.
Sau khi ủ trong thùng 30 ngày, từ 10 lít nguyên liệu đầu vào sẽ lọc được 2 lít dung dịch có màu vàng từ xác thực vật. Dung dịch thô này có thể đem sử dụng. Tuy nhiên thời điểm đó, sản phẩm có mùi rất khó chịu và ít bọt nên không đáp ứng được thị hiếu của người sử dụng
Để khắc phục nhược điểm này, bà Hồng trộn dung dịch thô với dầu dừa, cam chanh để khử mùi và tạo bọt bằng bồ kết hay bồ hòn, tạo màu tự nhiên bằng tinh bột nghệ… Dung dịch thô ủ thêm với các chế phẩm thiên nhiên trong 45 ngày để ra nước rửa chén, nước lau nhà, nước giặt tiết kiệm xà phòng, tiết kiệm nước vì ít nhớt, nhờn, không hại da tay.
Bà Hồng từ chối bán bản quyền dù được trả với giá 5 tỷ, chỉ vì bà muốn dành sáng chế của mình để lo cho người dân nghèo, giúp họ có công ăn việc làm.
Tuy nhiên, chất lượng sản phẩm ban đầu còn chưa ổn định, nhiều lô hàng bị hỏng, bị trả lại, chủ yếu là do trong nước tẩy rửa xuất hiện trở lại các cặn thực vật. Lại thêm một thời gian nghiên cứu, rà soát, cuối cùng bà cũng khắc phục được hạn chế này.
Sản phẩm nước rửa chén, lau sàn hay nước giặt từ lên men thực vật cũng được kiểm định độ PH, vì dung dịch tẩy rửa phải có độ PH ổn định vừa đảm bảo tính năng tẩy rửa, vừa an toàn cho người sử dụng.
Đặc biệt, nước này sau khi dùng để lau dọn nhà cửa có thể tưới cho cây để tăng độ mùn của đất. "Rất thân thiện với môi trường, đảm bảo an toàn sức khỏe.
Luôn nghĩ cho người nghèo
Khi đem sản phẩm đi kiểm định ở cơ quan quản lý đo lường - chất lượng, được yêu cầu ghi rõ thành phần gồm những chất gì, tỷ lệ bao nhiêu, bà ngớ ra, không trả lời được chính xác, thế là lại mang về.
“May một lần có nhà báo tìm đến, hỏi khó khăn lớn nhất tôi cần giúp tháo gỡ là gì. Tôi nói chỉ muốn kiểm định chất lượng và bảo hộ nhãn hiệu. Sau đó Chủ tịch UBND thành phố chỉ đạo Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đến gặp, rồi Sở Y tế, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm, UBND quận Liên Chiểu về thăm và tìm hiểu chế phẩm tôi làm. Sở KH&CN được chỉ đạo hỗ trợ làm logo để đưa sản phẩm ra thị trường sau khi kiểm định” - bà Hồng kể.
Mô hình của bà là một trong 8 mô hình khởi nghiệp nổi bật nhất của Vườn ươm doanh nghiệp, được thành phố Đà Nẵng hỗ trợ nhiều trong việc tìm mua thiết bị, máy móc với giá rẻ, tạo điều kiện tham dự các cuộc thi trong và ngoài nước.
Chính thời điểm bà đang vùi đầu vào các thử nghiệm là lúc phát hiện bị ung thư vú. Bà chiến đấu với bệnh tật đúng theo cách chinh phục các thử thách trong công việc - đã vạch ra mục tiêu thì không hoang mang nao núng, cứ thế gan lì vượt qua mọi vật cản đến đích: “Lúc đầu tôi hụt hẫng lắm, nhưng rồi nghĩ không ai lột da sống đời cả nên thấy thoải mái hơn. Tôi tuân thủ phác đồ, xạ trị đều 2 năm, mỗi năm 4 lần. Đến nay khối u ác tính ấy đã không phát triển nữa”.
Trải qua đủ cực nhọc mưu sinh nên bà Hồng luôn ao ước giúp những phụ nữ khó khăn. Bà chia sẻ với họ cách làm chế phẩm sinh học từ rác và bao tiêu sản phẩm cho họ. “Tôi giữ quan điểm không cho không người nghèo mà giúp họ một công việc ổn định, có trách nhiệm với cộng đồng hơn. Để mỗi hộ có thu nhập đều đặn 5 triệu đồng/tháng, tôi thu mua từ mỗi người không quá 2.000 lít/tháng, như vậy để nhiều người được hưởng lợi” - bà tâm sự.
Bà cũng đã nhiều lần từ chối bán công thức dù được trả giá lên đến 5 tỷ đồng, vì nếu bán sẽ không giúp được bà con nghèo nữa. Bà khẳng khái: “Tôi không sợ mất bản quyền mà mong giúp được nhiều người hơn. Khi đó, họ thì có thêm thu nhập, còn môi trường thì sạch”.
Theo danviet.vn
