Ninh Thuận không chỉ là vùng sản xuất nho lớn nhất Việt Nam, mà hình ảnh nho Ninh Thuận gắn liền với danh tiếng và dấu ấn của một vùng đất nắng, nóng giữa miền Trung Việt Nam.
Cây nho được du nhập vào Ninh Thuận từ năm 1960, được trồng thử nghiệm tại Trung tâm nghiên cứu Kỹ thuật nông nghiệp Nam Trung Bộ (Nha Hố - huyện Ninh Sơn), sau đó được người dân sản xuất và trở thành vùng sản xuất nho hàng hóa vào cuối thập kỷ 80 của thế kỷ 20.
Trong ngành sản xuất và tiêu thụ cây ăn quả ở Việt Nam. ngoài các loại quả có chất lượng đặc trưng vùng nhiệt đới của vùng Đông Nam Á như xoài, thanh long, sầu riêng, măng cụt... tuy không chiếm thị phần lớn trong nước nhưng nho sản xuất ở tỉnh Ninh Thuận là một đặc sản của tỉnh này. Ngoài dùng để ăn tươi, có thể chế biến hàng loạt các sản phẩm như vang nho, rượu nho, mật nho và các sản phẩm có giá trị khác từ quả nho.
Nho Ninh Thuận chín. Ảnh: VietQ.
Khi nói đến Ninh Thuận ai ai cũng nhớ đến nơi này là quê hương của cây nho tại Việt Nam. Phần lớn khách du lịch khi ngang qua Ninh Thuận đều mua một ít nho ăn tươi hoặc các sản phẩm từ nho để làm quà biếu cho người thân, làm cho cây nho Ninh Thuận vốn nổi tiếng lại càng nổi tiếng hơn.
Nho Ninh Thuận có mặt hầu hết trên tất cả tỉnh thành trong cả nước. Các nhà kinh doanh phân phối nho ở nhiều địa phương như Thành Phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Long Xuyên, Rạch Giá, Châu Đốc, Cà Mau, Đồng Hới, Hải Phòng, Vinh... và cả Campuchia, Trung Quốc.
Khi nho xanh NH-01.48 mới đưa vào tiêu thu, người dân lầm tưởng quả nho này là nho nhập khẩu từ nước ngoài và họ bị “lừa” bán cùng giá với giá nho nhập. Điều này chứng tỏ nho sản xuất ở Ninh Thuận nổi tiếng trong cả nước, khi nói đến nho họ nghĩ ngay đến vùng sản xuất của nó; ngay cả khi thị trường mở cửa cho các loại nho khác nhập khẩu vào Việt Nam, các thương hiệu nho Ba Mọi, nho Lê Phúc (HTX dịch vụ Ninh Phú)… vẫn phát triển thị phần của riêng mình.
Nho Ninh Thuận nổi tiếng trong cả nước là do đặc điểm hài hòa của các vị: Vị chua ngọt rất dịu hài hòa với vị chát nhẹ, kết hợp với đặc điểm là trái mọng nước căng cứng khi ăn tạo cảm giác ngon miệng được người nông dân cần cù chăm sóc cây trồng khó tính này mà thiên nhiên mang lại cho vùng đất đầy năng và gió của Ninh Thuận.
Hiện nay, với cánh đồng nho bạt ngàn với diện tích trên 1.500 ha, Ninh Thuận là “vương quốc của nho”. Trải qua những giai đoạn thăng trầm của thời gian, cây nho đã từng là cây xóa đói, giảm nghèo, nhờ cây nho, nhiều hộ đã thoát nghèo, làm giàu. Sau những thăng trầm trong quá trình phát triển, giờ đây nho đã có một sức sống mới và trở thành một sản phẩm tiềm năng đang được đầu tư và khai thác hiệu quả.
