Sinh năm 1962, ở thôn Nam Quất, xã Nam Triều, huyện Phú Xuyên, Hà Nội - ông Lâm Văn Lệ đã tận dụng những nông phẩm tự nhiên như thóc, ngô, đậu tương và cỏ voi để tạo ra nguồn thức ăn hiệu quả cho cá thịt.
Ao cá của ông Lệ rộng gần 2ha. Khi đứng cạnh bên ao cá, ông Lệ nhớ lại hành trình đi tìm nguồn thức ăn sạch cho cá của mình. Để tìm tòi, học hỏi mô hình nuôi cá có hiệu quả cao, năm 2007 ông Lệ đã lặn lội khắp nơi từ Hải Dương, Hải Phòng... nghe tin ở đâu có cách nuôi mới là người nông dân xã Nam Triều lại khăn gói đến học hỏi.
Ông Lệ kể: “Tôi thấy ở các địa phương người dân thay vì sử dụng cám viên, đã tận dụng thóc, ngô, đậu tương…để làm thức ăn cho cá. Thế rồi tôi cũng bắt chước làm theo”.
Để chuẩn bị cho lứa cá thịt đầu tiên được áp dụng nuôi theo cách thức mới, tất thảy mọi việc ông đều đã hoàn thành: quy hoạch xong 2ha mặt nước, xung quanh xây kè gọn ghẽ, để cá có nơi trú ngụ trong những ngày nắng nóng, người đàn ông chân chất này còn điểm thêm khóm sen vừa cung cấp chỗ ở cho cá mà vẫn đảm bảo được lượng oxy. Điều đáng nói ở đây, ông Lệ chỉ sử dụng thóc, ngô, đậu tương và cỏ voi cho cá, chứ không hề sử dụng thức ăn công nghiệp.
Hàng năm, ông Lệ đã cung cấp hàng chục tấn cá thương phẩm sạch, chất lượng cao cho thị trường và thu hàng trăm triệu đồng về cho mình. Để có được kết quả đáng mừng này chính là nhờ nguồn thức ăn sạch mà ông đã tận dụng vì nó rất dễ kiếm và chi phí lại thấp.
Thấy rõ được những ưu điểm thuận lợi: từ cách nuôi hiệu quả, chi phí thức ăn thấp, hơn nữa lại giúp vật nuôi tăng trưởng tốt, khả năng mắc dịch bệnh rất ít. Không những vậy, so với cách nuôi thông thường, khi nuôi theo cách này sẽ có chất lượng thịt thơm ngon hơn. Từ đó, ông Lệ quyết định mạnh dạn đầu tư, thay đổi cách làm.
Ông Lệ cho biết, tùy vào thời gian sinh trưởng của cá mà ông điều chỉnh cách thức cho ăn phù hợp. Đối với cá hương nhỏ, ông nghiền bột ngô, bột cám rồi nấu chín, đặc quánh cho cá ăn. Vì muốn thuận tiện hơn trong việc kiểm tra thức ăn dư thừa, điều chỉnh lượng thức ăn bổ sung, tận dụng triệt để nguồn thức ăn, không để xảy ra tình trạng lãng ph nguồn thức ăn, không gây ô nhiễm môi trường ao nuôi nên ông Lệ thiết kế cho cá ăn trong tráng lưới, dưới rải lót bạt đáy.
Ông cho cá “ăn thức ăn sống khi nó đạt trọng lượng trên 500gram. Ông chia sẻ: đem ngâm thóc trong nước với thời gian 24 tiếng cho trương đều rồi vớt ra, để ráo và ủ bao tải 1 ngày, tưới nước đều đặn ngày 2 lần (sáng và tối) để giữ độ ẩm cho thóc, kích thích thóc nảy mầm. Cầu kỳ hơn, thóc ủ sang ngày thứ hai bắt đầu chồi mầm, ông tiến hành ngâm thóc mầm trong nước, đến tối lại vớt ra ủ bao tải. Công đoạn này làm liên tục trong 2 ngày để mầm thóc vừa trắng, mập mà lại nhiều chất dinh dưỡng.
Để thóc mầm đạt chuẩn cho cá ăn là khi mầm chồi dài 1 - 1,5cm, cả quá trình phải mất 5 - 6 ngày. Lúc ấy, hạt thóc chưa bị thối, còn mầm tràn trề chất dinh dưỡng. Đó vừa là nguồn thức ăn trực tiếp, vừa là nguồn bổ sung vitamin A, D, E thích hợp cho việc nuôi cá.
Khác với ủ thóc mầm, ngô chỉ cần ngâm cho trương rồi vớt ra, ủ đến khi nào hạt nứt, bắt đầu có phôi là cho cá ăn được. Đỗ tương cũng phải luộc chín, để đỗ tương nở thì cá mới dễ tiêu hóa. Ông Lệ cũng lưu ý thêm, không cho cá ăn trực tiếp bột ngô khô, bởi khi bột ngô vào ruột sẽ nở ra gây rối loạn hệ tiêu hóa và dẫn đến cá chết.
Đều đặn mỗi ngày, ông cho cá thóc mầm từ 10 - 11h, cho ăn đậu tương từ 14 - 16h theo tỷ lệ 3% trọng lượng cơ thể. Trung bình mỗi ngày, lượng thức ăn thóc mầm cho cá ăn lên đến 80kg và 40kg đỗ tương đã sơ chế. Đến khi cá đạt trọng lượng trên 2kg, muốn cá bớt béo, thịt cá săn chắc và thơm ngon hơn thì chủ yếu cho cá ăn ngô mầm.
Ông cho cá nghỉ ăn một ngày trước mỗi kỳ cho cá ăn thảo dược. Cá tranh nhau đớp mồi khi thức ăn được đưa xuống, lượng tỏi được tận dụng triệt để vào đường tiêu hóa của cá. Ông Lệ tâm sự: cầu kỳ, tốn công là vậy nhưng so với sử dụng cám viên công nghiệp, thì với cách nuôi này giảm thiểu đến 40% chi phí thức ăn. Hơn thế nữa, trong lượng của cá sẽ tăng nhanh hơn, tăng cao khả năng đề kháng và chất lượng thịt cá thơm ngon hơn nếu người nuôi sử dụng thức ăn là ngô, thóc, đậu tương và cỏ voi, kết hợp với dùng thảo dược.
Bên cạnh việc tận dụng 100% nguyên liệu tự nhiên cho cá, ông Lệ còn bổ sung vào thức ăn của cá nguồn thảo dược. Với 1kg tỏi xay nhuyễn trộn với 10kg đỗ tương, cho cá ăn 3 ngày liên tiếp trong 1 tháng, nhằm giúp cho cá phát triển đồng bộ, đặc biệt là hệ tiêu hóa tốt, phòng trừ, hạn chế được những mầm bệnh cho cá.
Theo Nhất Thủy/Nguồn: NongNghiep.vn