Cây shachi mới được trồng ở Hòa Bình được 3 năm, nhưng nó đã bước đầu mang lại thu nhập cho người trồng. Cái hay là trồng cây shachi "bán được tất" từ lá, hoa, thân, cành cho đến rễ và vòng đời của nó kéo dài tới 20 năm.
Cây shachi mới được đưa trồng ở Hòa Bình được mấy năm gần đây. Người đã mạnh dạn đưa cây sha chi về xứ Mường là chị Lê Thị Vân, Giám đốc Công ty CP Inca Việt Nam đã mạo hiểm đầu tư cho người dân trồng loại cây mới. Sau những năm tháng lăn lộn, chị đã mang niềm hy vọng xóa đói, giảm nghèo cho người dân trong tỉnh Hòa Bình.
Chị Lê Thị Vân giới thiệu sản phẩm từ cây shachi tới người tiêu dùng.
Theo chị Vân, Hòa Bình đã trồng thử nghiệm thành công nên nhiều nơi đến tìm hiểu quá trình trồng vùng nguyên liệu, sản xuất, chế biến và kinh doanh sản phẩm. Công ty của chị cũng đã chế biến thành công các sản phẩm được lấy từ hạt, lá của cây shachi. Đây là một trong những sản phẩm đầu tiên của Công ty đã sản xuất thành công và được khách hàng Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ đặt hàng. Để có được thành quả này là quá trình mày mò vất vả của vợ chồng chị từ năm 2015.
Trong năm thứ nhất trồng cây shachi năng suất bình quân đạt 1 tấn - 1,3 tấn/ha quả khô và đạt trên 3 tấn từ năm thứ 3 trở đi. Lợi nhuận trung bình mỗi năm từ 150 - 200 triệu đồng/ha, cao gấp 3 lần so với trồng ngô, lúa.
Sachi loài thực vật cổ xưa nhất trên trái đất còn tồn tại nguyên dạng đến ngày nay. Cây sachi là loại thực phẩm tăng cường sức khỏe và kéo dài tuổi thọ, hạt sachi có thể ép thành dầu, xay làm bột, nghiền nhỏ làm bánh, sản xuất mỹ phẩm và dầu gội... Cây sachi có hàm lượng dinh dưỡng cao, nhất là omega 3, 6, 9. Bên cạnh đó, đây cũng là loài thực vật chứa hàm lượng chất chống oxy hóa tự nhiên rất cao, vì vậy được coi là "vua của các loại hạt”.
Cây shachi đã được trồng thử nghiệm thành công ở Hòa Bình.
Sau 4 năm trồng thử nghiệm, đến nay, cây shachi đã đang dần được các hộ nông dân ở thành phố Hòa Bình, huyện Kì Sơn, Tân Lạc và Lạc Sơn trồng triển khai trên diện rộng. Đến nay Công ty Cổ phần Inca Việt Nam đã liên kết với các hộ dân ở các vùng trong tỉnh trồng được 100 ha cây sachi, hiện 50 ha đang cho thu hoạch. Mỗi ha trồng được 2000 cây, mỗi cây sachi giống xuất khỏi vườn ươm có giá thành 20.000 đồng.
Trồng cây shachi thu được từ lá, hạt, thân, cành và rễ. Vòng đời của cây shachi kéo dài tới 20 năm. Nó là cây có thể thay thế cây cam, cây bưởi đang được trồng quá nhiều ở Hòa Bình.
Công ty Cổ phần Inca bỏ vốn ứng trước cho các hộ dân nhận trồng 2/3 số tiền tiền mua cây giống và bù trừ khi thu mua sản phẩm. Tham gia mô hình Công ty cử cán bộ kỹ thuật hướng dẫn người dân cách trồng, chăm sóc và thu hoạch sản phẩm, nhận bao tiêu với giá 10.000 đồng/kg lá tươi và 40.000 đồng/kg lá khô, 30.000 đồng/kg quả khô và 50.000 đồng/kg hạt.
Ông Nguyễn Tiến Mừng ở xóm Bãi Nai, xã Mông Hóa, huyện Kì Sơn là một trong những người tiên phong trồng sachi cho biết: Từ mảnh đất trồng mía hàng năm không hiệu quả, ông đã mạnh dạn chuyển đổi để tham gia mô hình và được Công ty cổ phần Inchi (công ty) hỗ trợ đầu tư trồng 200 cây giống sachi trên diện tích 1.000m2 vào tháng 4/2017.
Cây shachi không kén đất, mỗi ha cho thu tới 200 triệu mỗi năm. Nó sẽ mở ra hướng đi mới cho bà con nông dân xứ Mường.
Sau 6 – 8 tháng trồng, cây sachi đã ra hoa và đậu quả. Đến nay, gia đình ông Mừng đã thu được 70 kg quả khô và 30kg lá. Toàn bộ sản phẩm được Công ty thu mua với giá 30.000 đồng/kg quả khô, 50.000 đồng/kg hạt được tách từ quả, 10.000 đồng/kg lá tươi và 35.000/kg lá khô. Bên cạnh cây nghệ đỏ trồng xen với cây sachi cũng đang cho thu hoạch
Chị Lê Thị Vân bên gian hàng trưng bày các sản phẩm chế biến từ cây sachi trong sự kiện triễn lãm sản phẩm OCOP tỉnh Hòa Bình.
Theo Thuần Việt - ảnh Hồng Duyên (Dân Việt)
